Starsze osoby z Ukrainy przebywające w Polsce znajdują się daleko od swoich rodzin, domów i korzeni. Ich codzienność jest pełna niepewności. Gdzie mieszkać? Za co kupić potrzebne lekarstwa? Brak znajomości języka polskiego oraz bardzo niskie ukraińskie emerytury potęgują niepokój. Wiele z nich przebywa w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, bo nie nie stać ich nawet na najtańsze mieszkanie.
Rola organizacji pozarządowych w systemie opieki społecznej
W Polsce ponad 70 000 uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy to osoby starsze w wieku powyżej 60 lat. Taka skala wyzwań przewyższa możliwości nawet najbogatszych państw. Szczególnie trudna jest sytuacja osób, które mieszkają w mniejszych miastach, daleko od większych aglomeracji, gdzie system opieki społecznej nie jest w stanie pokryć wszystkich potrzeb. Stąd kluczowa jest rola organizacji pozarządowych, żeby pomóc tym i tam, gdzie państwowe systemy nie mają zasobów.
Dzięki temu, że organizacje mają bezpośredni kontakt z seniorkami i seniorami starają się odpowiedzieć na ich najpilniejsze potrzeby. Przykładem jest Fundacja Jesuit Refugee Service Poland z Nowego Sącza, która otrzymała dofinansowanie w ramach konkursu grantowego POP Fund.
– Dla seniorek i seniorów niezwykle ważne jest, aby mieć miejsce, gdzie mogą pójść, posiedzieć i porozmawiać, ponieważ samotność bardzo im doskwiera. Czują się pominięci i niepotrzebni, choć mają ogromną chęć, by wnieść coś od siebie. Dlatego tak istotne są zajęcia integracyjne, które pozwalają im na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym. Dodatkowo, oprócz samotności, często towarzyszy im lęk związany z finansami, dlatego wsparcie materialne dla tych osób jest równie ważne. – mówi Katarzyna Wróblewska, Członkini Zarządu Fundacji Jesuit Refugee Service Poland
Fundacja Jesuit Refugee Service Poland zapewnia starszym uchodźcom z Ukrainy leki, pomaga w codziennych zakupach: żywności i odzieży, sprawach urzędowych czy tłumaczeniach, organizuje zajęcia integracyjne.
Telefon pretekstem do rozmów
Warsztaty aktywizacyjne, Punkt Informacyjny w którym asystenci w języku ukraińskim pomagają w sprawach urzędowych, oraz przede wszystkim czas spędzony z drugim człowiekiem. Fundacja Spe Salvi poprawia jakość życia osób starszych i z niepełnosprawnościami z Białegostoku oraz powiatu białostockiego, a także uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy. Oferuje bezpłatne wsparcie psychologa, prawnika, konsultanta do spraw technologii cyfrowych czy tłumacza, by ułatwić seniorkom i seniorom załatwianie spraw w Urzędzie.
– Prowadzimy konsultacje z nowoczesnych technologii, obsługi telefonu. I często te zajęcia są tak naprawdę pretekstem do rozmów o wszystkim. Obecność drugiej osoby, czas spędzany z nią, jest dla osób starszych bardzo ważny – tłumaczy Wioletta Kuć z Fundacji Spe Salvi
Smutni, samotni, bez nadziei
Jak zauważa Prezeska Fundacji Jesuit Refugee Service Poland, wiele seniorek i seniorów cierpi, ponieważ czują się pominięci i niepotrzebni, a to potęguje ich samotność. Dlatego tak ważne są zajęcia integracyjne, wspólne wyjścia i spotkania, które pozwalają im nawiązać nowe znajomości i poczuć się częścią społeczności. Brakuje im miejsc, gdzie mogliby spotkać się z innymi, porozmawiać – klubów seniora, kawiarenek czy grup wsparcia.
Odpowiedź organizacji z POP Fund
W ramach 1 i 2 Edycji Konkursu Grantowego POP Fund, którego operatorem jest Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej, ok. 900 osób starszych otrzyma wsparcie. Migrant Info Point prowadzi cykl spotkań dla seniorek i seniorów. W ramach projektu „Wiedza to podstawa – kompleksowe wsparcie dla uchodźców z Ukrainy i społeczności lokalnej” osoby starsze uczestniczą w szkoleniach, warsztatach twórczych oraz wycieczkach do muzeum i po Lesznie.
Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka prowadzi sąsiedzkie kluby w Poznaniu, Szamotułach, Tarnowie Podgórnym i we Wronkach. W ramach projektu „Wzajemnie potrzebni” 18 polsko-ukraińskich grup seniorek i seniorów będzie spotykać się dwa razy w tygodniu do końca grudnia, aby twórczo i aktywnie spędzać czas.
Pomoc wykraczająca poza doraźne działania
Dzięki wsparciu darczyńców, takich jak Fundacja Biedronki, w ramach POP Fund możemy pomagać wielu ukraińskim seniorkom i seniorom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej. Mimo że organizacje w całej Polsce aktywnie działają, by odpowiadać na ich potrzeby, skala wyzwań pozostaje ogromna. Starsze osoby, które nie mogą wrócić do swoich domów, oprócz pomocy finansowej, potrzebują także wsparcia w radzeniu sobie z tęsknotą za swoim krajem, bliskimi, językiem. Kluczowe jest, by działania organizacji wykraczały poza doraźną pomoc, umożliwiając osobom starszym nie tylko przystosowanie się do życia w Polsce, ale także odzyskanie poczucia bezpieczeństwa i wspólnoty, by nie czuli się samotni i mieli wokół siebie osoby, na które mogą liczyć.
